Podczas przeglądania tras lotniczych można zauważyć, że rzadko kiedy samoloty pokonują trasy nad biegunami północnym czy południowym. Czy kryje się za tym jakaś tajemnica, czy może istnieje racjonalne wyjaśnienie tego zjawiska? W tym artykule postaramy się przybliżyć odpowiedź na to pytanie, omawiając przyczyny unikania biegunów przez samoloty, a także przedstawimy ewentualne wyjątki od tej reguły.
Trudne warunki i specyfika techniczna
Najważniejszym powodem, dla którego samoloty nie latają nad biegunami, są ekstremalne warunki atmosferyczne panujące w tych rejonach. Niska temperatura powoduje zamarzanie paliwa oraz elementów samolotu, co może prowadzić do awarii. Ponadto, silne wiatry oraz zjawiska takie jak zorza polarna czy burze magnetyczne mogą wpływać negatywnie na działanie systemów elektronicznych i nawigacyjnych. W takich warunkach awaria jest nie tylko trudniejsza do naprawienia, ale również bardziej niebezpieczna, ze względu na ograniczone możliwości lądowania awaryjnego.
Problemy z nawigacją i komunikacją
Nawigowanie w okolicach biegunów jest skomplikowane ze względu na sposób, w jaki działają systemy GPS. Satelity, które emitują sygnały GPS, znajdują się na orbicie okołoziemskiej i mają zasięg ograniczony do określonego obszaru. W rejonach biegunowych sygnał jest słaby i mniej precyzyjny, co może prowadzić do problemów z nawigacją. Podobnie, komunikacja oparta na falach radiowych również może być zakłócana przez zjawiska magnetyczne występujące na biegunach.
Ekonomia lotów
Samoloty unikają tras biegunowych również ze względu na ekonomię lotów. Ziemia jest spłaszczona na biegunach, a jej obwód jest mniejszy na równiku. W związku z tym, samoloty latające na wyższych szerokościach mają dłuższą drogę do pokonania i zużywają więcej paliwa. Przewoźnicy lotniczy dążą do optymalizacji tras, aby zmniejszyć koszty związane z zużyciem paliwa.
Regulacje lotnicze i kontrola przestrzeni powietrznej
Przestrzeń powietrzna w okolicach biegunów jest ściśle kontrolowana przez organizacje lotnicze, takie jak IATA czy ICAO. Strefy te są traktowane jako obszary specjalne, a operacje lotnicze są ograniczone i podlegają ścisłym regulacjom. Wiele przewoźników decyduje się unikać biegunów, aby nie musieć spełniać dodatkowych wymogów.
Wyjątki potwierdzające regułę
Mimo wszystkich wyżej wymienionych ograniczeń istnieją wyjątki – tzw. loty „polarne”, które odbywają się na trasach między Ameryką Północną a Azją, np. z Nowego Jorku do Hongkongu. W takich przypadkach przewoźnicy muszą spełnić specjalne wymagania dotyczące m.in. wyposażenia samolotu, szkolenia załogi i planów awaryjnych.
Podsumowując
Głównymi powodami, dla których samoloty omijają bieguny, są trudne warunki atmosferyczne, problemy z nawigacją i komunikacją, ekonomiczne aspekty lotów oraz regulacje lotnicze. Chociaż istnieją wyjątki, większość przewoźników unika tych obszarów, aby zapewnić bezpieczeństwo i efektywność operacji lotniczych. Ciekawostką może być fakt, że podczas zimnej wojny, samoloty szpiegowskie USA wykorzystywały trasy biegunowe, aby ominąć radziecką obronę przeciwrakietową. Jednakże obecnie takie trasy są raczej rzadkością.
